بسیاری تصور میکنند سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن آن است. در صورتیکه عکس آن صادق است. یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشد باید آن را تعویض نمود.
در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است. یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور، دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه میدارد و طبعا سیاه میشود.
اگر روغن موتور شما دیر سیاه شده باید نگران شد. بدین معنی که روغن قدرت جدب و معلق نگه داشتن دودهها و مواد زائد را ندارد.
این دودهها و الودگیها روی قطعات موتور و لابلای انها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت –سائیدگی –رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.
چراغ چک به دلیل کم بودن روغن موجود در خودرو روشن می شود. در این شرایط باید میزان روغن موتور را بررسی کنید و در صورت کم بودن آن به منظور تعویض روغن به تعمیرگاه مراجعه فرمایید.
وقتی به مرور زمان، روغن موتور خاصیت خود را از دست بدهد، عملکرد موتور کاهش پیدا می کند و قطعات با هم برخورد میکنند و صدای موتور از حات عادی بیشتر می شود.
شاید بارها شنیده باشید که فلان روغن موتور را در ۵۰۰۰ کیلومتر یا ۱۰۰۰۰ کیلومتر باید تعویض کرد. ملاک این زمان کارکرد چیست؟ به چه دلیل این زمان تعویض روغن های مختلف متفاوت است. این نوشته به شما که احتمالا خودرویی زیر پایتان دارید کمک خواهد کرد ضمن کسب اطلاعات لازم در خصوص موارد تاثیر گذار در تعویض روغن زمانی که روغن موتور دستگاه باید تعویض شود آگاه شوید و خانواده را بدون خودرو نگذارید!
برای تعویض روغن موتور پراید بهترین وقت بین ۵ هزار کیلومتر تا ۷ یا ۸ هزار کیلومتر قید شده است. اما توجه داشته باشید که کیفیت رانندگی و طول زمان نیز فاکتورهای مهمی به حساب میآیند.
به طور مثال یک راننده ممکن است ۵ هزار کیلومتر را ظرف یک سال پر کند و راننده دیگری این کیلومتر را طی چند سال طی نماید. در این صورت نمیتوانیم شرایط تعویض روغن را برای هر دو خودرو یکسان در نظر بگیریم. بلکه در خودروی دوم علی رغم بالا نرفتن کیلومتر، اما فاکتور زمان لزوم تعویض روغن را ایجاد میکند.
سرب موجود در بنزین که برای بهسوزی بهتر به بنزین اضافه میشد پس از ورود به روغن باعث اکسید شدن سریعتر روغن میگردید. در حال حاضر این ماده از بنزین موجود در کشور حذف گردیده است.
بنزین با اکتان پایین نیز به دلیل عدم احتراق کامل باعث اضافه کردن دوده بیشتر به روغن میگردد. استفاده از بنزینهای سوپر نیز این مورد را تاحدودی کاهش میدهد.
عموما با بالا رفتن مدل خودروها شرایط موتور نیز ار لحاظ سرعت و راندمان حجمی و در نتیجه فشار وارده و درجه حرارت ایجاد شده بالاتر میرود. سازندگان سعی نمودهاند علاوه بر ساخت روغنهای متناسب با مدلهای جدید روغن هائی نیز بسازند که مدت زمان تعویض ان نیز بیشتر باشد.
لذا معتبرترین مرجع برای تعویض روغن سازنده موتور است.
سازندگان موتور معمولا موتور را برای حالت عادی (با شدت کار منوسط) ذکر میکنند. بدیهی است اگر شرایط کار موتور سختتر شود باید زمان تعویض روغن را کاهش داد.
اگر خودرو مدت قابل ملاحظهای در یک طوفان خاک یا شن (مثل حرکت در نقاط کویری) کار کند وضعش از حالت عادی متفاوت است. و روغن را باید در اولین فرصت تعویض کرد.
چون مقدار قابل ملاحظهای خاک و ماسه وارد روغن شده و آنرا به گرد سمباده معلق در روغن تبدیل نموده است. اگر تعویض نشود به سرعت سائیدگی و فرسودگی ایجاد خواهد شد.
در سالهای اخیر با وجود معرفی استانداردهای بسیار بالا برای کیفیت روغن موتورها توصیه زمان تعویض توسط سازندگان خودرو برای این روغنها افزایش نیافته است و حتی کاهش یافته است. مثلا اکثر خودروسازان یک روغن API SJ را برای حدود ۱۰۰۰۰ کیلومتر کارکرد توصیه میکنند.
در صورتی که با توجه به کیفیت بالای این روغنها انتظار ۲۰۰۰۰ کیلومتر و بیشتر میرفت. علت اینست در موتورهای امروزی میزان روغن سوزی به دلیل مسائل زیست محیطی بسیار محدود شده است.
لذا سر ریز روغن جدید روی روغنی که داخل موتور است کاهش یافته و روغن داخل موتور بدون آنکه توسط سرریز روغن جدید تقویت شود باید بار شدید کار در موتور را تحمل کند که مسلماً میزان این تحمل محدود خواهد شد.