گیربکس خودرو یکی از اصلی ترین اجزای وسایل نقلیه می باشد. ارزش آن به قدری است که شاید بتوانیم با موتور در یک جایگاه قرارش دهیم. دو دلیل برای اهمیت بالای گیربکس وجود دارد؛ اول آنکه هر موتوری دور محدودی داراست و بیشتر از آن نمی تواند کار بکند و نکته دوم گشتاور معینی است که هر موتور با حداکثر دور خود می تواند تولید بکند.
گیربکس یا در عمل سیستم انتقال قدرت به موتور، مکانیزم خاصی دارد که به وسیله آن میزان معینی از دور موتور با استفاده از چرخ دنده های مختلف و سرعت های متفاوت، به تمامی چرخ های وسیله نقلیه منتقل می شود. نتیجه این عمل قابلیت کنترل نیرو و سرعت وسیله خواهد بود. وجود گیربکس به راننده اجازه می دهد که بدون بالا بردن بیش از حد دور موتور، آن را در حالت دلخواه و مورد نیاز کنترل نماید.
در علم مکانیک، گیربکس یا جعبه دنده، میتواند بسیار ساده و ابتدایی باشد. به عنوان مثال، محفظهای متشکل از 2 چرخ دنده که با هم درگیر شوند و متناسب با یکدیگر بچرخند، تشکیل یک گیربکس میدهند. عبارتTransmission در زبان انگلیسی به عنوان معادلی برای گیربکس (Gearbox) و متعلقات آن به کار میرود و سیستم انتقال نیرو، معنی میدهد.
گیربکسها به همان اندازه که مهم هستند از قطعات متعددی نیز تشکیل میشوند. مهمترین بخش یک گیربکس چرخدندههای آن هستند که بسته به نوع گیربکس در اشکال و جنسهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. در ساختمان گیربکس تعداد زیادی چرخ دنده روی هم سوار میشوند و بسته به فعالیت هر یک، میزان قدرت و گشتاور انتقالی از موتور به چرخها مشخص میشود. هریک از چرخ دندهها نشانگر یکی از دندههای روی دسته دنده (سرعت دنده) داخل کابین هستند.
خب به بحث انواع گیربکس اتوماتیک و دستی رسیدیم. در ماشین های قدیمی بیشتر از گیربکس های دستی بهره برده می شد و تغییر دنده تماماً بر عهده راننده ماشین بود. در این سیستم گیربکس برای تغییر دنده راننده باید به میزان دور موتور دقت کرده، هرگاه دور موتور افزایش یافت با استفاده از پدال کلاج و دسته دنده، دنده ماشین را تغییر دهد. این شیوه کلاسیک تغییر دنده در ماشین های قدیمی و بیشتر ماشین های تولید داخل است.
مکانیزم دوم مخصوص گیربکس خودرو اتومات است. دسته دوم از انواع گیربکس ها که با توجه به علم روز پیشرفت کرده و رفته رفته جایگزین گیربکس های دنده ای می شوند، همین گیربکس های دنده اتومات هستند. ساختمان اصلی گیربکس اتومات مشابه گیربکس های دستی است. ولی یک تفاوت بزرگ با سیستم های دستی دارند که آن هم حذف کلاج و نقش انسانی از سیستم دنده دهی در هنگام رانندگی است. در حقیقت اینجا دیگر وظیفه تغییر دنده بر عهده راننده خودرو نیست. این کار با استفاده از یک هوش مصنوعی و سنسور داخلی انجام می گیرد. این مغز کامپیوتری دستگاه است که تصمیم می گیرد چه زمانی برای تعویض دنده ماشین مناسب است و در موقع تشخیص این موضوع خود این مغز کامپیوتری دستور تغییر دنده را به سنسور گیربکس صادر کرده و به این شکل دنده ماشین تغییر می کند.
در این نوع گیربکس دستی باید تعویض دندهها به صورت پشت هم و به ترتیب صورت میگرفت و امکان تغییر دنده مثلا از دنده ۲ به دنده ۴ وجود نداشت. این معضل، رانندگی و کاهش یا افزایش سرعت را سخت و زمانبر میکرد.
این نوع جعبه دنده دستی که امروزه به عنوان گیربکسهای دستی در انواع سواری مورد استفاده است قابلیت جا گذاشتن برخی سرعتها و جهش به سرعت بالاتر دنده را دارد. برای مثال میتوان دسته دنده را از سرعت ۲ به ۴ منتقل کرد و نیاز به رعایت ترتیب نیست.
021-55363510
021-55363511